گزارش دبیر اجرایی همایش آب به بهانه روز جهانی رودخانه‌ها

آب موجود در رودخانه‌ها یکی از بزرگترین سرمایه‌های هر کشور محسوب می‌شود...

کشاورز...💦
گزارش دبیر اجرایی همایش اب به بهانه روز جهانی رودخانه‌ها؛
سعید شعبانی : دبیر اجرایی خانه کشاورز ودبیرهمایش آب وخاک وتغییراقلیم استان مازندران. یاد آور شد 
اثر تغییرات اقلیمی و تغییرات اساسی بر پیکر کم جان است درکشورایران 5400 رشته رودخانه با مساحت 146 هزار کیلومتر وجود دارد و تاکنون مطالعه حد بستر و حریم بالغ بر ۸۰ هزار کیلومتر از ۹۵ هزار کیلومتر رودخانه دارای اولویت عبوری از مراکز جمعیتی شهری و روستایی به صورت سراسری انجام شده است.آب موجوددررودخانه‌ها یکی ازبزرگترین سرمایه‌های هرکشور محسوب می‌شودچون با وجوداین آب؛ انسان‌ها و محیط زیست ادامه حیات می‌دهند و کشاورزی شکوفا می‌شود؛ چرخ صنایع مادرکه احتیاج به آب زیاد دارند به گردش درمی‌آید و تالاب‌ها؛ دریاچه‌ها و دریاها به حیات خود آماده می‌دهند که منشا خوبی جهت درآمد زائی برای افراد بومی است. متأسفانه خیلی رودخانه به دربسته خوردند.!؟در فصولی که بارندگی شدید است به دلیل حجم بالای بارش باران در حوضه‌های آبریز هر رودخانه و جاری شدن سیل‌های مخرب، رودخانه‌ها مکان خوبی برای مهار سیلاب‌های مخرب از طریق سدسازی و سیل بند هستند.علاوه بر این، جریان آب در رودخانه‌ها می‌تواند منبعی برای تولیدانرژی پاک و برق ارزان قیمت باشد. رودخانه‌ها، حوضه‌های آبریز رودخانه و حریم رودخانه‌ها دارای بالاترین تنوع زیستی در جهان هستند و همچنین بیشترین تمرکز جمعیت انسانی درحاشیه و نزدیک به رودخانه‌ها قرار دارد.جلوگیری از تغییرات آب و هوایی از دیگر مواردی است که براهمیت رودخانه‌ها  می‌افزاید؛به طوری که رودخانه‌ها از مهمترین عوامل جلوگیری ازتغییرات آب و هوایی وگرم شدن کره زمین به شمارمی‌روند.این گزارش می‌افزاید:تغییرات آب و هوایی ناشی از گرم شدن کره زمین را می‌توان تغییر اقلیم تعریف کردکه مساله‌ای متفاوت ازخشکسالی است؛ بخشی از عوامل گرمایش زمین مانند انتشار گازمتان طبیعی است و برخی دیگر مانند انتشارگازدی‌اکسیدکربن بیشتر منشاء انسانی دارد.انتشار این گاز‌ها موجب می‌شود اطراف کره زمین با هاله‌ای از گاز(مانند گلخانه) احاطه شودو با بروزاختلال تبادل هوا، به جای اینکه گرما در یک مرحله از زمین خارج شود، درچندمرحله خارج شود.همین گرما با افزایش مصرف و نیز افزایش تبخیرآب همراه می‌شود؛ همچنین الگوی بارندگی‌ها تغییر می‌کند واین الگو معمولا ازبرف به باران تبدیل می‌شود؛درهمین راستا آب شدن یخ‌های قطبی بر اثرگرم شدن به شدت دراکوسیستم تاثیر می‌گذارد.به گفته کارشناسان نخستین اثر آن دربخش آب این است که رژیم بارندگی‌ها تغییر می‌کندبه این معنا که برف به بارش تبدیل و پیرو این امر تغذیه چشمه‌ها در ارتفاعات دچار اختلال شده و به همین دلیل دبی پایه‌های روخانه‌ها کم‌تر می‌شود و در برخی مواقع مشاهده می‌شود که مرگ رودخانه رخ می‌دهد.در ایران به طورخاص تغییرات اقلیمی باتداوم خشکسالی‌ها ودرمقابل دربرخی از مناطق با ظهور سیلاب‌های سنگین همراه می‌شود.در چنین شرایطی حفاظت و صاینت از منابع آب با اتخاذ تدابیری ویژه، کاربردی، مهندسی شده و عملیاتی ازارزش واهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس به بهانه روز جهانی رودخانه‌ها به نقش و اهمیت این شاهرگ‌های حیات درحفظ منابع طبیعی پرداخته است. شعبانی دبیرهمایش بحث ایران با اشاره به روندصعودی تغییر اقلیم در سطح جهان،اشاره داشت ومی‌گوید:تحلیل‌های صورت گرفته طی ۴۰ سال اخیر بر اساس مدل‌های جهانی، شدت تغییرات دما درایران و کشورهای واقع در خاورمیانه را بیشتر کرده وپیش‌بینی شده است طی ۲۰سال آینده دمای هوا بین سه تا چهاردرجه بیش ازحد نرمال افزایش یابد.وی افزود:این شرایط علاوه بر اینکه بر رژیم بارش‌ها موثرخواهد بود، موجب می‌شود فرکانس‌های جوی و ذخایربرفی (که در طول سال و به شکل تدریجی جریان رودخانه‌ها راشکل می‌دهند) به سیلاب تبدیل شوند و در ادامه با تداوم روند جریانات خشکسالی همراه می‌شود.وی موضوع سیلاب وخشکسالی را یکی از مباحث مهم تغییرات اقلیمی برشمرد و اظهار کرد: وقوع سیلاب‌ در نقاط مختلف کشور طی سال‌های اخیر تشدید شده است، برای مثال سیلاب‌هایی در سال ۱۳۹۵ در حوضه دز و در سال ۱۳۹۸ به صورت فراگیر در حوضه‌های مختلف اعم از لرستان، گلستان و خوزستان ،مازندران  رخ داد و مشکلات عدیده‌ای را برای معیشیت و زندگی مردم، دام‌ها،مزارع وغیره به وجودآورد.شعبانی :در همین رابطه یادآور شد. کشورهای توسعه یافته ازسال ۱۹۸۰ به سمت مدیریت جامع سیلاب رفتند؛ دراین عرصه مطالعات کاملی درحوزه سازه‌ای وغیرسازه‌ای انجام و براساس مدل‌های تغییرات اقلیمی نوعی مدیریت تعریف شد؛ بر اساس این مدل مدیریتی، پیش‌بینی‌های لازم پیش از وقوع سیلاب صورت گرفت و درادامه اقداماتی درحین و پس از سیلاب انجام شد تا کم‌ترین خسارت را به بار آورد.اگر سدها  نبود بعضی نقاط کشور مثل شهر اهواز در سیل ۱۳۹۸ به میزان ۳ الی ۶متر زیر آب می‌رفت. 
ما چگونه ما شده ایم