فرونشست زمین در ایران؛ صدای آرام یک فاجعه خاموش

ایران با برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی و افزایش بی‌ضابطه چاه‌ها، با پدیده‌ی خطرناک فرونشست زمین مواجه شده است. کاهش شدید بارندگی و مدیریت نادرست منابع آبی، کشور را به آبکشی عظیم تبدیل کرده که آرام‌آرام در حال فروپاشی است.

فرونشست زمین در ایران؛ صدای آرام یک فاجعه خاموش

ایران در شرایطی قرار گرفته که زنگ خطرهای محیط‌زیستی، شکلی متفاوت و بسیار جدی‌تر از بسیاری دیگر از کشورها دارند. این سرزمین با بیش از ۱.۲ میلیون حلقه چاه، نه تنها سطح زمین، بلکه اعماق آن را نیز خالی کرده است. کشوری خشک و ترک‌خورده، همانند آبکشی عظیم که هنوز به ظاهر ایستاده است.

سعید شعبانی، رئیس خانه کشاورز و دبیر همایش آب، خاک و تغییر اقلیم استان گلستان، در گفت‌وگو با خبر اقتصاد روز، درباره این بحران توضیح داد:
«برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی و افزایش بی‌ضابطه چاه‌های مجاز و غیرمجاز، ما را از حدود ۸۰۰ هزار حلقه چاه مجاز به بیش از یک میلیون و دویست هزار حلقه چاه رسانده است.»

او همچنین نسبت به کاهش ۳۶ درصدی بارش‌ها در مقایسه با میانگین بلندمدت هشدار داد و افزود:
«کشور با یکی از شدیدترین بحران‌های آبی سال‌های اخیر روبروست. در استان‌هایی مثل گلستان و تهران، بخش قابل توجهی از آب شرب از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود. در تهران مصرف آب به ۴۰ مترمکعب در ثانیه و در گلستان به ۱۵ مترمکعب می‌رسد.»

شعبانی درباره فرونشست زمین گفت:
«دلایل اصلی این پدیده، کاهش بارش، برداشت بی‌رویه آب و نبود رهاسازی مناسب آب به دشت‌ها است. ما زمین را از درون خالی کرده‌ایم.»

او تأکید کرد:
«بیش از ۸۰ درصد اضافه‌برداشت‌ها از چاه‌های مجاز صورت می‌گیرد. بنابراین بحران فقط مربوط به چاه‌های غیرمجاز نیست؛ مجوزهایی صادر شده که پشتشان عقلانیت و تدبیر وجود نداشته است.»

اکنون سقوط آرامی آغاز شده؛
در کشوری که زمینش همانند آبکشی خشک و ترک‌خورده شده است.
فرونشستی بی‌صدا که آینده‌ی این سرزمین را تهدید می‌کند.

و یک پرسش تلخ در ذهن باقی می‌ماند:
ما چگونه ما شدیم؟